Projectrapport Draaiboek Voedselbossen in de Vlaamse landbouwcontext

De opmars van voedselbossen in de Vlaamse landbouwcontext

Voedselbossen zijn een duurzame landbouwvorm (meerjarige plantencombinaties, minimale input en bodembewerking, gesloten kringlopen,…) die te combineren zijn met innovatieve economische vormen (korteketen, digitale marktplaats, directe samenwerking tussen schakels,…) wat inspirerend kan zijn voor de gehele landbouwsector. We trachten voedselbossen voorbij de niche en hype te verheven en als duurzaam en veerkrachtig alternatief verdienmodel kenbaar te maken; een systeem dat naast voedselproductie van gangbare en voor Vlaanderen vernieuwende voedingsmiddelen tal van andere ecosysteemdiensten biedt (beleving, biodiversiteit, koolstofopslag, waterretentie, afkoeling,…). We nodigen je dan ook van harte uit om dit eindrapport te bekijken, niet noodzakelijk van A tot Z, maar om er uit te halen wat relevant en toepasbaar is voor jouw situatie en op die manier meerwaarde te creëren voor boer, burger en natuur.

Het eindrapport ofwel het Draaiboek voor voedselbossen in de Vlaamse landbouw start met een verkenning van de actuele situatie met betrekking tot voedselbossen in Vlaanderen, plaatst deze in een bredere context en licht de perspectieven toe (Hoofdstuk 2). Hoofdstuk 3 is het hart van het draaiboek: je krijgt er een chronologisch overzicht van de stappen die je doorloopt wanneer je met (concepten uit) de voedselbosbouw aan de slag wil in een professionele context. We starten met jouw visie en doelstellingen, doorlopen de opties bij de zoektocht naar grond, helpen je jouw standplaats en omgeving te analyseren, lichten toe waar je rekening mee houdt bij ontwerp en geven een leidraad voor de praktische uitvoering van aanleg tot beheer. In Hoofdstuk 0 worden de vier reële voedselbosontwerpen voorgesteld die in de loop van dit project opgemaakt zijn. Hier vind je concrete voorbeelden van opportuniteiten en knelpunten die je kunnen helpen bij het uitwerken van jouw eigen specifieke situatie. Daarna brengen we zo veel mogelijk relevante aspecten samen omtrent de wetgeving waarmee je in aanraking kan komen (Hoofdstuk 5). Tot slot biedt Hoofdstuk 6 inzichten in de financiële kant van de zaak. Hoe pakken huidige voedselbosbeheerders dit aan, waar hebben zij nood aan, hoe kan je ook inkomsten genereren uit ecosysteemdiensten dankzij subsidies,… zijn zaken die aan bod komen. De laatste sectie (§6.4.3) van dit lijvig werk is een speciale vermelding waard: hier wordt een complete kosten-batenanalyse voorgesteld van een voedselbos, waarbij verschillend scenario’s aan bod komen die inzichten bieden in de impact van bepaalde keuzes op de rendabiliteit van jouw bedrijf.

Sindskort is een Engelse vertaling beschikbaar van het Draaiboek: Roadmap to Food Forests in Flemish Agriculture